Een veranderde maatschappelijke visie op de zorg, waarbij zelfredzaamheid, keuzevrijheid en participatie van de hulpbehoevende burger vooropstaan, hebben een enorme impact op zorginstellingen, ziekenhuizen en de thuiszorg. Deze organisaties moeten marktgerichter en efficiënter werken, maatwerk leveren, beter samenwerken en hebben veelal een coachende taak gekregen om de zelfstandigheid van de cliënt te versterken en waar mogelijk zijn sociale netwerk in te zetten.
Deze transformatie van de zorg heeft ook vanuit juridisch oogpunt grote gevolgen. Zo blijken er arbeidsrechtelijke consequenties (flexibilisering van het personeel en loonmatiging), aanbestedingsprocedures en uitwisseling van privacygevoelige informatie uit voort te vloeien, waardoor ons kantoor als multidisciplinair juridisch team steeds vaker een adviserende en grensbewakende rol speelt in deze branche.
De moderne opvatting van zorg zal zijn beslag nog verder krijgen in de aangepaste Wet maatschappelijk ondersteuning, waarin hulp aan gehandicapten, ouderen, langdurig zieken en mensen met psychische problemen is geregeld. Een gevolg van deze vernieuwde wet is een grootscheepse decentralisatie van de zorg. Niet de rijksoverheid, maar de gemeentes zullen vanaf 2015 verantwoordelijk zijn voor ondersteuning aan hulpbehoevenden. Dit om bureaucratie te vermijden en beter op de behoeftes van de burger aan te sluiten. Door een kleinschalige en meer versnipperde financiering zal een complexer speelveld van subsidierelaties ontstaan.
Zorgprojecten worden nu al in toenemende mate aanbesteed. Dat betekent in praktijk: op een zorgvraag uit een gemeente of een buurt worden verschillende concurrerende partijen uitgenodigd om met een plan van aanpak te komen. De organisatie met het ‘beste’ plan wordt het project vervolgens gegund. Het doorlopen van zo’n aanbestedingstraject is aan allerlei specifieke juridische regels gebonden, waardoor De Koning Vergouwen dikwijls als adviseur optreedt. Ons kantoor heeft een goede naam opgebouwd op het gebied van aanbestedingen in de welzijn, maar ook in de bouw hebben we ons decennialang kunnen bekwamen in het aanbestedingsrecht.
Verder zien we dat een verzakelijking van de zorg andere competenties vergt van het personeel. Onderhandelingsvaardigheden en prestatiedwang lijken haaks te staan op de ideële vakgedrevenheid die juist in deze sector zo gebruikelijk is. Een dergelijke omslag van een zachte hulpverleningscultuur naar een ‘zorgbedrijf’ ontstijgt naar ons idee het eendimensionale juridische advies. Onze reorganisatiespecialisten hebben de afgelopen jaren bewezen – in de welzijn en de kinderopvang – ziel en zakelijkheid te kunnen verbinden. Zij kunnen zich beroemen op pragmatische oplossingen die recht doen aan zowel een humane roeping als aan de eisen van een gezonde bedrijfsvoering.
Daarnaast leidt het aanbesteden van zorg vaker tot projectmatige en tijdelijke inzet van deskundig personeel. Er zijn dus meer mensen met een kortdurend arbeidscontract of zelfs als zzp’er in de zorg werkzaam. De Koning Vergouwen kijkt verder dan alleen de arbeidsrechtelijke consequenties van deze ontwikkeling en probeert ook altijd op te komen voor de sociale kernwaarden binnen een organisatie, zoals participatie, cohesie en gezelligheid. De kwaliteit van de geboden zorg begint immers met tevreden werknemers.